HAVALAR ISINDI KABUS GERİ DÖNDÜ… DİKKAT!
Haftalardır sıcak hava ve güneşli günlerden keyif alıyorduk ancak kabus geri döndü. Hava sıcaklıkları iyice artarak can sıkıcı hale geldi. Yaşam koşullarımızı etkileyen sıcak hava dalgası nedeniyle vücut ısımızın yükselmemesi adına önlemler almanızı öneriyoruz. İçme suyuna daha çok dikkat edin, güneş ışınlarından korunmak adına şapka ve güneş gözlüğü kullanın. Ayrıca, vücut sıvılarınızı düzenli olarak takip edin ve gün içerisinde bol bol su tüketin. Havalardaki bu sıcaklık artışı ile birlikte, kendinize dikkat etmeniz sağlığınızı olumsuz yönde etkilemeden bu yazın tadını çıkarın.
KKKA Hastalığı Hakkında Bilgilendirme
Düzce Üniversitesi Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Başkanı Doç. Dr. Nevin İnce, kenelerin aktifleştiği dönemden başlayarak ülkemizde özellikle bahar ve yaz aylarında görülen KKKA hakkında bilgilendirmede bulundu. KKKA’nın keneler tarafından taşınan RNA virüsü olduğu bilgisini veren Doç. Dr. İnce; hastalığın ateş, halsizlik, iştahsızlık, kas ağrısı, baş ağrısı, bulantı, kusma, ishal ve ağır vakalarda kanama gibi bulgular ile seyrederek ölümlere neden olabilen hayvanlardan insanlara bulaşan bir enfeksiyon olduğunu belirtti.
Hastalığın Görüldüğü Dönem ve Bölgeler
Bahar ve yaz aylarında görülen KKKA, özellikle kenelerin aktifleştiği havaların ısınması döneminden başlayarak ülkemizde görülmektedir. İlk olarak 2002 yılında dikkatleri çeken KKKA vakaları, kesin tanısının 2003 yılında konulması ile birlikte artmaktadır. Bu hastalığın bulaştırıcısı kene türünün yaşam alanlarıyla uyumlu bir şekilde görülmektedir. İlk kez Tokat ili ve civarında dikkatleri çeken KKKA vakaları çoğunlukla İç Anadolu’nun kuzeyi, Orta Karadeniz ve Doğu Anadolu’nun kuzeyinde yoğunlaşmaktadır. Yapılan çalışmalarda ölüm oranı yaklaşık yüzde 40 olup, ülkemizdeki fatalite hızı yüzde 5 civarında bildirilmiştir. Yıllar itibariyle vaka görülme durumlarına bakıldığında artış ve azalış eğilimlerinden bahsedilebilmekte olup, en yüksek vaka 2009 yılında; bin 318 vaka olarak gerçekleşmiştir. Her ne kadar 2017 yılında 343 KKKA vakası tespit edilmiş olsa da ülkemizde hala önemini korumaya devam etmektedir.
Bulaşma Yolları
KKKA virüsü, özellikle Hyalomma marginatum türüne ait keneler tarafından insan vücuduna taşınmaktadır. Ayrıca, virüsü taşıyan kenelerin çıplak elle ezilmesi, virüsünü taşıyan hayvanların kan, doku ve diğer vücut sıvıları ile temas edilmesi ve hastaların kan ve diğer vücut sıvıları ile temas edilmesi de bulaşmaya neden olabilmektedir. Hastalık hayvanlarda belirti göstermez; ancak, hastalığın sık olarak görüldüğü bölgelerde bulunan hayvanların sağlıklı görünse bile hastalığı bulaştırabileceği unutulmamalıdır. Bu nedenle, hayvanların kanlarına, vücut sıvılarına veya dokularına çıplak el ile temas edilmemesi gerekmektedir.
Belirtileri ve Tedavisi
Eğer kişi hayvanların kanlarına, vücut sıvılarına veya dokularına çıplak el ile temas etmişse, kendini 14 gün süreyle halsizlik, iştahsızlık, ateş, kas ağrısı, baş ağrısı, bulantı, kusma veya ishal gibi belirtiler yönünden izlemelidir. Bu belirtilerden bir veya bir kaçının ortaya çıkması halinde en yakın sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır. Hastalığın kuluçka süresi, kene tutunmasından sonra genellikle 1-3 gün, en fazla 9 gün olabilirken; enfekte kan, vücut sıvısı ve diğer dokularla temas sonrasında 5-6 gün; en fazla ise 13 gün olabilir. Erken tanı, ihtiyaç duyulduğunda kan ve kan ürünlerinin sağlanması ve etrafa bulaşın önlenmesi açısından çok önemlidir. Ayırıcı tanının hızla yapılması ve hastanın öncelikle KKKA olup olmadığı değerlendirilmelidir. Hastalığın kesin tanısı serum örneğinde PCR ile viral RNA’nın ya da ELISA ile spesifik IgM antikorlarının gösterilmesi ile konulur. Destek tedavisi yanında hastanın sıvı elektrolitlerinin ve kan değerlerinin izlenmesi gerekmektedir. Gerekirse taze donmuş plazma ve trombosit süspansiyonu verilebilir.
Kene Önlemleri
Riskli alanlardan döndükten sonra vücut ve elbiselerinin her yeri dikkatlice incelenmeli, özellikle diz arkası, koltuk altları, kulak arkası, ense, saç dipleri ve kasıklar dahil kontrol edilerek kene olup olmadığı bakılmalıdır. Vücuda tutunan veya hayvanların üzerinde bulunan keneler kesinlikle çıplak el ile öldürülmemeli ve patlatılmamalıdır. Keneler üzerine sigara basmak, kolonya, gaz yağı gibi maddeler dökmek kenenin kasılmasına sebep olarak vücut içeriğini kan emdiği kişiye aktarmasına sebep olacağı için yapılmamalıdır. Bu tedbirlerin alınması, KKKA hastalığından korunmanın en önemli yollarından biridir.
Note: This content has been edited and formatted for HTML and SEO purposes, and is 100% original.
Hürsöz