Etrafımızdaki dünya kimyasal maddelerden oluşur. Hayatımızın her günü onları yer, içer ve soluruz ve çoğu zaman zararsızdırlar. Açıkcası bizler için hayatı kolaylaştırıyorlar. Vücudumuzun çalışmasına izin veriyorlar ve hasta olduğumuzda bizi daha iyi hissettiriyorlar.Ancak bu, tehlikeli kimyasalların bulunmadığı anlamına gelmez. Bazıları zehirlidir, bazıları kansere neden olur, bazıları aşındırıcı ve bazıları uçucudur. Bazı kimyasallar o kadar kötü kokar ki kustururlar.Bu makale, insanoğlunun bildiği en tehlikeli kimyasal maddelerden 10 tanesinin yanı sıra bazı onurlu sözler, yanlışlıkla zehirli bir maddeye maruz kalırsanız ne yapmanız gerektiği hakkında bilgileri ve yaygın temizlik ürünlerinde bulunan potansiyel olarak zararlı kimyasalların bir listesini içerir. Okumaya devam edin ve kimyager olmadığınız için sonsuza dek minnettar olun!
10. Etilen Glikol
Evinizde bir yerlerde bu ilk kimyasaldan bir şişe bulundurmanız çok muhtemeldir. Antifrizdeki ana bileşen olan etilen glikol, arabalarda soğutucu olarak kullanılan yaygın bir ev kimyasaldır. Ancak aynı zamanda tehlikeli bir zehirdir.Vücutta, bira veya şarapta bulacağınız alkolü parçalayan aynı enzim tarafından glikolaldehite dönüştürülür. Bu gerçekleştiğinde, glikolaldehit oksitlenerek glikolik asit adı verilen bir maddeye dönüşür ve bu da göründüğü kadar kötüdür. Asit, vücudun hassas pH dengesini bozar ve ayrıca sitotoksik bir etkiye sahiptir, yani hücreleri öldürür.Böbrekler ve merkezi sinir sistemi, antifriz kimyasalının zarar verdiği başlıca sistemlerdir. Etilen glikol bu listeyi sadece zehirli etkileri için yapmadı. Tehlikeli kimyasalın aynı zamanda kötü şöhretli tatlı bir tadı vardır, yani çocukların, evcil hayvanların ve hatta farkında olmayan yetişkinlerin onu yanlışlıkla içtikleri ve sonra olumsuz etkilerine maruz kaldıkları bilinmektedir. Tatlı yüzlü bir katil hakkında konuşun!İlk Tanımlanan: CE 1856Kimyasal Formül: C H O Bulabileceğiniz Yer: Bilgisayar ve otomobil soğutucuları, antifriz, bazı klima sistemleri
9. 2,3,7,8-Tetraklorodibenzo-p-Dioksin
Katil bir isme sahip olmanın yanı sıra, 2,3,7,8-tetraklorodibenzo-p-dioksin – genellikle TCDD veya basitçe dioksin olarak anılır – eksik yanmanın bir yan ürünü olarak üretilebilen oldukça toksik bir bileşiktir (örn. oksijen mevcut). Kimyasal, vücutta klorakne olarak bilinen lezyonlara neden olur ve karaciğer, dalak ve bağırsaklar gibi yağlı organlara zarar verir.Bunun nedeni, dioksinin yağda çözünen bir molekül olması ve bu nedenle vücudun yağlı dokularında birikme ve sonra etrafa yapışmaya kötü bir eğilim göstermesidir. Bu kimyasalla ilgili en korkutucu şeylerden biri, nasıl çalıştığını veya neden bu kadar şiddetli etkilere sahip olduğunu gerçekten bilmememizdir, bu da dioksin zehirlenmesi tedavisinin biraz tahmin oyunu olduğu anlamına gelir.İlk Tanımlanan: CE 1897Kimyasal Formül: C 12 H Cl O Bulabileceğiniz Yer: Endüstriyel işlemlerle kirlenen et, balık ve süt ürünleri yağı
8. Batrakotoksin
Güney Amerika’ya özgü bazı kurbağaların derisinde bulunan batrakotoksin, insanoğlunun bildiği en güçlü zehirlerden biridir. Ölümcül olmak için kilogram başına sadece iki mikrogram gerekir, bu da tamamen yetişkin bir adamın birkaç tuz tanesinden daha büyük olmayan bir dozla öldürebileceği anlamına gelir. Bu bir nörotoksindir, yani nöronların birbirlerine elektriksel mesajlar göndermesini engelleyerek, felce ve sonunda ölüme neden olarak etkisini gösterdiği anlamına gelir. Korkunç şeyler!İlk Tanımlanan: 1960’larda CEKimyasal Formül: C 31 H 42 N O Nerede Bulabilirsin: Zehirli ok kurbağalarının derisi
7. Potasyum Siyanür
Potasyum siyanür bir tuzdur, ancak patates kızartmalarınızı mümkün olduğunca baharatlamak için kullanacağınız türden uzaktır. İnanılmaz derecede zehirlidir ve dünyanın dört bir yanındaki casuslar ve askerler için intihar haplarında tercih edilen içerik olduğu için ün kazanmıştır. Bununla ilgili söylenebilecek en güzel şey, hızlı bir ölüm sunmasıdır.ATP üretiminde gerekli olan bir enzimi inhibe ederek hücrelerin enerji üretme süreci olan hücresel solunumu devre dışı bırakır. ATP, vücudun birincil enerji para birimidir ve onu yapma yeteneği, yaşamın anahtarıdır. Kurbanlar potasyum siyanür tükettikten sonraki birkaç dakika içinde bilinçlerini kaybederler ve ardından beyin ölümü yaşarlar. Eyvah!İlk Tanımlanan: CE 1752Kimyasal Formül: KCNBulabileceğiniz Yer: Cevher işleme tesisleri, bazı fotoğraf sabitleyiciler
6. Tiyoaseton
Thioacetone zehirli değildir. Aşındırıcı, patlayıcı ve hatta özellikle uçucu değildir. Ancak, onu dünyadaki en tehlikeli kimyasallardan biri yapan özel bir özelliği vardır: kokusu. Tiyoasetonun kokusu “korkutucu” olarak tanımlanmıştır ve çevresindeki herkesin kusmasına, bayılmasına veya dehşetle kaçmasına neden olur.Bu kokunun ne kadar korkunç olduğunu anlamak için bir hikaye gerekiyor. 1889’da, Almanya’nın Freiburg kasabasındaki bir grup bilim adamı, ilgili bir bileşik üzerinde çalışıyordu ve yanlışlıkla bir miktar tiyoaseton sentezlemeyi başardı. Koku yarım kilometre uzaktan tespit edilebiliyordu ve insanlar kontrolsüz bir şekilde kusmaya başladığında tüm kasabanın boşaltılmasını tetikledi. Özetle, tioaseton sizi öldürmeyecek, ancak muhtemelen ölmüş olmanızı dileyecek.İlk Tanımlanan: CE 1889Kimyasal Formül: C H SBulabileceğiniz Yer: Bazı kimya laboratuarları
5. Dimetil cıva
Dimetil cıva, iki metil (CH3) grubuna bağlı merkezi bir cıva atomundan oluşan basit bir küçük moleküldür. Cıvanın toksik etkileri hemen hemen herkes tarafından bilinir, ancak çok azı sıvı metalin kendi başına aslında oldukça zararsız olduğunun farkındadır. Vücuttaki herhangi bir dokuya kendi başına bağlanamaz ve bu nedenle emilemez. Bununla birlikte, dimetilmerkürde iki metil grubunun eklenmesi, bileşiğin kolayca kana emilebileceği ve toksik etkisini gösterebileceği vücudun her yerine taşınabileceği anlamına gelir.Dimetil cıva ile çalışmanın gerçek tehlikeleri 1996 yılında kimyager Karen Wetterhahn laboratuvarda çalışırken eldiveni üzerine yanlışlıkla iki damla kimyasal döktüğünde ortaya çıktı. Lateksin kimyasalın cildiyle temas etmesini önleyeceğini varsayarak endişelenmedi. Ancak birkaç ay sonra, bilişsel bozukluk belirtileri göstermeye başladı. Geveleyerek konuşma, düşünme güçlüğü ve yorgunluk kısa sürede yerini komaya bıraktı. Beş ay sonra koması nihayet ölümle sonuçlandı.İlk Tanımlanan: CE 1858Kimyasal Formül: HgC H Bulabileceğiniz Yer: Referans toksin setleri
4. Floroantimonik Asit
Floroantimonik asit, dünyadaki en güçlü asittir. Hiç sülfürik asit aldınız mı? Bundan yaklaşık on katrilyon kat daha güçlü. Bileşik, plastik ve camdan yiyebilir ve deriyi kemiklerinizden eritebilir ve yine de daha fazlası için aç olabilir.Depolanabilmesinin tek yolu korozif etkilerine dayanıklı Teflon kaplar içindedir. Bilim adamları, onu incelerken, binlerce kat sulandırmadıkları sürece normal cam kapları bile kullanamıyorlar. Dahası, floroantimonik asit ayrıca su ile şiddetli reaksiyona girer. Eğlenceli şeyler!İlk Tanımlandı: Mevcut değilKimyasal Formül: H SbF Bulabileceğiniz Yer Tetraxenon altın bileşiği üretim tesisleri
3. Azidoazid Azid
1-diazidokarbamoil-5-azidotetrazol veya azidoazid azid, şu anda insanlar tarafından bilinen en uçucu patlayıcı bileşiktir. Yüksek enerjili bir yapıda gevşek bir şekilde bağlanmış 14 nitrojen atomundan oluşur. Bir molekül, yüksek enerjili bir konformasyondayken, daha düşük bir enerji durumuna geçmeye çalışır ve bu geçiş gerçekleştiğinde, enerji açığa çıkar.Azidoazid azid, yüksek enerji konformasyonunun o kadar dengesiz olduğu ve hemen hemen her şeyin onu patlatabileceği bu fenomenin aşırı bir örneğidir . En ufak bir basınç veya sürtünme, küçük sıcaklık dalgalanmaları ve hatta ışığa maruz kalma bile patlamasına neden olabilir. Aslında, o kadar uçucudur ki, bir maddenin ne kadar kararsız olduğunu ölçmek için kullanılan normal araçlar, üzerinde kullanılamaz. Başka bir deyişle, ne kadar patlayıcı olduğunu ölçmek için fazla patlayıcı. Eeek!İlk Tanımlandı: Mevcut değilKimyasal Formül: C N 14Bulabileceğiniz Yer: Neredeyse hiçbir yerde, muhtemelen bazı kimya laboratuvarları
2. Klor Triflorür
N maddesi olarak da bilinen klor triflorür, İkinci Dünya Savaşı sırasında Nazi bilim adamları tarafından keşfedildi. Nazi Partisi başlangıçta askerlerinin onu Müttefik sığınaklarından eritmek için kullanmasını amaçladı, ancak yıllarca süren araştırmalardan sonra, bunun çok dengesiz olduğunu belirlediler. Doğru, bu kimyasal Naziler için çok yıkıcıydı. Son derece uçucudur ve hemen hemen her şeyle patlayıcı bir şekilde tepki verir. Cama, kuma, pasa ve tabii ki insanlara ateş yaktığı biliniyor. Hatta var olan en ateşe dayanıklı maddelerden biri olan asbestin alev almasına bile neden olabilir.Amerika Birleşik Devletleri kısa bir süre klor triflorür ile uğraştı ve bunun bir tonunu özel bir tankerde taşımaya çalıştı. Bunun gerçekten çok kötü bir hamle olduğu ortaya çıktı . Tanker düştü ve madde bir deponun beton zemine döküldü ve ateşe verildi. Altındaki birkaç fitlik toprak ve çakılla birlikte betonu tamamen delip geçti. Seni bilmiyorum ama bunları bin mil yakınımdan istemiyorum.İlk Belirlenen: 1930’larda CEKimyasal Formül: ClF Bulabileceğiniz Yer: Roket itici, yarı iletken temizleyici
1. Dimetilkadmiyum: Dünyadaki En Ölümcül Kimyasal mı?
Dimetil cıva’dan daha kötüsü, dimetil kadmiyum, birçok kimyager tarafından insanoğlunun bildiği en toksik kimyasal olarak kabul edilir. Kadmiyum cıvadan daha hafif olduğu için organik bileşik daha uçucudur. Anında kan dolaşımına emilir ve kalp ve akciğerler denen duymuş olabileceğiniz iki küçük vücut parçası dahil en yüksek kan kaynağına ihtiyaç duyan organları parçalar .Bir mucize eseri, bir kişi ilk maruziyetten kurtulmayı başarırsa, tehlike kesinlikle bitmez. Dimetilkadmiyum oldukça kanserojendir, yani kansere neden olur. Bu yeterince kötü değilse, suda da patlar ve oldukça patlayıcı olan dimetil kalsiyum peroksite ayrışır. Özetle, uçucu, zehirli, kansere neden olan, patlayıcı ve kısır bir küçük moleküldür ve kolaylıkla insanoğlunun bildiği en tehlikeli kimyasal olarak adlandırılabilir. Gerçekten, dünyadaki kimyagerlerin çoğunun onunla çalışmayı reddetmesi şaşırtıcı değil.İlk Tanımlandı: Mevcut değilKimyasal Formül: C H CdBulabileceğiniz Yer: Eskiden laboratuvarlarda
İlk 10’a Girmeyen Zararlı ve Tehlikeli Maddeler
Yukarıdaki 10 kimyasal kesinlikle çevredeki en toksik, tehlikeli ve zararlı olanlardan bazılarıdır. Pek çok kimyager, insan sağlığı için oluşturdukları büyük risk nedeniyle bir veya daha fazla kimyager ile çalışmayı reddediyor. Bununla birlikte, son derece tehlikeli olan ancak ilk 10’a girmeyen çok sayıda kimyasal madde var. Aşağıdaki maddeler sıralamaya göre değil, alfabetik sıraya göre listelenmiştir. Koruyucu gözlüklerinizi takın ve bir göz atalım.
Asbest
Asbest, ısı yalıtımı ve ısıya direnme kabiliyeti nedeniyle yüzyıllardır inşaatta kullanılan doğal olarak oluşan bir silikat mineralidir. 1980’lere kadar, asbest, yalıtkan ve yangına dayanıklı özellikleri nedeniyle Amerika Birleşik Devletleri’nde ve başka yerlerde inşa edilen birçok binaya dahil edildi.Ne yazık ki, sık sık asbest tozunun solunması akciğerler üzerinde ciddi sonuçlar doğurabilir. Asbest inhalasyonundan kaynaklanan iltihaplanma, yara izi ve diğer semptomların kendi isimleri bile vardır – asbest. Asbestoz, zamanla oldukça şiddetli hale gelebilen ve pulmoner kalp hastalığı, kanser, mezotelyoma ve diğer potansiyel olarak ölümcül komplikasyonlara yol açabilen bir fibroz türüdür.İlk Tanımlandı: MÖ 2400 veya öncesiKimyasal Formül: Mg Si O (OH) Bulabileceğiniz Yer: 1980’den önce inşa edilmiş evler ve binalarAsbest endüstrisindeki liderler, maddeye uzun süre maruz kalmanın yarattığı tehlikeyi 1930’ların başlarında biliyorlardı, ancak endüstriyi korumak için bu bilgileri kasıtlı olarak gizlediler. EPA, 1971’de asbesti resmi olarak “tehlikeli hava kirleticisi” olarak kabul etti.
Botulinum Toksini
Botulinum toksini, belirli bakteri türleri tarafından oluşturulan bir proteindir. Bu proteine maruz kalma, kas hareketinden sorumlu nöronların önemli bir nörotransmiterin salınmasını engelleyerek arızalanmasına neden olabilir. Bu, kısmi veya tam kas felci ile sonuçlanabilir ve ölüme neden olabilir.Şaşırtıcı bir şekilde, kimyasalın ayrıca birkaç yararlı uygulaması vardır. Tıbbi olarak kas spazmlarını ve aşırı terlemeyi yönetmeye yardımcı olmak ve kozmetikte kırışıklıkları azaltmak için kullanılır. Yüz derisini sıkılaştırmak için pazarlanan popüler bir enjeksiyon markası olan Botox, adını proteinin adını oluşturan iki kelimenin her birindeki ilk üç harften alır.İlk Tanımlanan: CE 1919Kimyasal Formül: C 6760 H 10447 N 1743 O 2010 S 32Bulabileceğiniz Yer Kirlenmiş konserve yiyecekler, Botoks, hastaneler
Karbonmonoksit
Karbon monoksit atmosferimizde çok az miktarlarda doğal olarak bulunan yanıcı bir gazdır. Ayrıca otomobillerde ve diğer araçlarda bulunan yanmalı motorlar ve menzil ve su ısıtıcıları gibi iç mekan cihazları tarafından üretilir.Solunması halinde gaz, hemoglobin tarafından insan kanında taşınan oksijenin yerini alır. Bu, kalp ve beyin gibi oksijenli kana dayanan hayati organların hızla çalışmamasına neden olabilir. Karbon monoksite maruz kalma, bir bireyin bilincini kaybetmesine ve sadece birkaç dakika içinde ölmesine neden olabilir. Hepsinden kötüsü, gazın kokusu veya tadı yoktur ve görünmezdir.İlk Tanımlanan: 1800 CEKimyasal Formül: COBulabileceğiniz Yer: Motorlardan, sobalardan, ızgaralardan, fenerlerden, fırınlardan ve yanmanın meydana geldiği diğer cihazlardan egzozAmerika Birleşik Devletleri’nde her yıl 50.000’den fazla kişi hastaneye kaldırılıyor ve 430’dan fazla kişi karbon monoksit zehirlenmesinden ölüyor.
Formaldehit
Formaldehit atmosferde ve hatta uzayda doğal olarak bulunan organik bir bileşiktir. Bilinen bir insan kanserojeni olmasına rağmen, hala çok çeşitli uygulamalarda yaygın olarak kullanılmaktadır. Formaldehit, doku hücrelerini koruma ve sabitleme kabiliyeti nedeniyle uzun süredir popüler bir mumyalama ajanıdır. Daha yaygın olarak, endüstriyel reçinelerin üretiminde ve ahşap, halı ve diğer malzemeleri güçlendirmek için kullanılır.Gaz halinde olan madde gözleri, burnu ve boğazı tahriş edebilir ve uzun süreli maruz kalma lösemiye ve diğer kanser türlerine yol açabilir. Az miktarda sıvı formaldehit (örn. Mumyalama sıvısı) yutulması bile ölüme neden olabilir. Buna rağmen birçok meyve ve sebzede doğal olarak çok az miktarlarda bulunur.İlk Tanımlanan: CE 1859Kimyasal Formül: CH OBulabileceğiniz Yer: Reçine, ahşap, halı, mumyalama sıvısı, belirli yiyecekler
Hidrojen Klorür ve Hidroklorik Asit (AKA Muriatik Asit)
Hidroklorik asit – hidrojen klorür ve sudan oluşan bir çözelti – insanların yiyecekleri sindirmek için kullandıkları mide asidinin bir bileşeni olarak doğal olarak oluşan inorganik bir kimyasal sistemdir. Günümüzde hidroklorik asidin bir dizi pratik uygulaması vardır. Endüstriyel olarak, galvanizleme ve diğer işlemlere hazırlamak için çeliği paklama yapmak için kullanılır. Ayrıca tuzu saflaştırmak, deriyi işlemek ve toplanabilir mineral örneklerini temizlemek için daha küçük ölçeklerde kullanılır.Birçok kullanımına rağmen hidroklorik asit son derece tehlikelidir. Sıvı olarak cilde zarar verme potansiyeline sahiptir. Yutulması halinde bağırsakları ve diğer iç organları aşındırabilir. Çözeltinin ürettiği asidik sisler gözlere, cilde ve solunum sistemine zarar verebilir.İlk Tanımlandı: Yaklaşık 800 CEKimyasal Formül: HClBulabileceğiniz Yer: İçme suyu, yüzme havuzları, endüstriyel tesislerHidroklorik asit belirli oksitleyici kimyasallarla birleştiğinde klora dönüşebilir – cilde, gözlere ve solunum dokusuna saldıran zehirli bir gaz. İlginç bir şekilde, klor, bakterileri öldürmek için kasıtlı olarak küçük miktarlarda içme suyuna eklenir.
Hidrojen Florür ve Hidroflorik Asit
Hidrojen florür ve sudan oluşan bir çözelti olan hidroflorik asit, hem son derece tehlikeli hem de oldukça faydalı olan bir başka maddedir. Tipik olarak, yüksek sıcaklıkta florite (yaygın bir mineral) sülfürik asit eklenerek üretilir. Hidroflorik asit, genellikle kabloları yalıtmak için kullanılan bir malzeme olan politetrafloroetilenin (daha iyi Teflon olarak bilinir) üretiminde kullanılır. Ayrıca fluoksetin (daha çok Prozac olarak bilinir) gibi ilaçlarda kullanılan bileşikler oluşturmak için kullanılır.Hidroklorik asitten daha az asidik olmasına rağmen, hidroflorik asit insan cildiyle temas ettiğinde çok hızlı bir şekilde korkunç yanıklara neden olabilir. Buharlarının solunması solunum sistemini tahriş edebilir ve ölümcül olabilen pulmoner ödemle sonuçlanabilir.İlk Tanımlanan: CE 1771Kimyasal Formül: HFBulabileceğiniz Yer: Teflon, Prozac, camla aşındırma tesisleri, petrol rafinerileri
Ftalatlar
Ftalatlar, güçlerini ve esnekliklerini artırmak için plastiklere yaygın olarak eklenen insan yapımı maddelerdir. Pek çok çeşidi vardır ve 1920’lerden beri yiyecek ve içecek kapları da dahil olmak üzere çok çeşitli plastik ürünlere dahil edilmiştir.Ne yazık ki, ftalatlar insanlarda endokrin bozucu olarak hareket edebilir ve bunların tüketimi bir dizi ciddi sağlık sorunuyla ilişkilendirilmiştir. Araştırmalar, ftalatların erkek doğurganlığındaki son düşüşlerle ilişkili olabileceğini ve maruz kalmanın ayrıca diyabet, obezite, meme kanseri ve diğer durumlar riskini artırabileceğini göstermektedir.İlk Tanımlandı: CE 1920’lerdeKimyasal Formül: DeğişirBulabileceğiniz Yer: Şampuan şişeleri, serum torbaları, plastik oyuncaklar, vinil döşeme
Sülfürik Asit
Sülfürik asit, asit yağmurunda ve oksitlenmiş sülfit minerallerinin yakınında doğal olarak bulunan suda çözünür bir kimyasaldır. Ayrıca sanayileşmiş dünyanın çoğunda gübrelerde, metal işlemede temizlik maddesi olarak ve endüstriyel amaçlarla kullanılmak üzere büyük ölçekte üretilmektedir.Asit oldukça aşındırıcıdır ve yukarıda listelenen diğer asitlerin bazıları gibi ciltle temas ederse kolayca kimyasal yanıklara neden olabilir. Birleşmiş Milletler tarafından kontrollü bir madde olarak etiketlenmiştir, ancak yine de düzenlenmemiş yasadışı uyuşturucuların üretim süreçlerinde sıklıkla kullanılmaktadır.İlk Tanımlandı: 850 ile 950 CE arasındaKimyasal Formül: H SO Bulabileceğiniz Yer: Asit yağmuru, maden akışı, kanalizasyon temizleyicileri, gübre üretim tesisleri
Temizlik Ürünleri ve Ev Tehlikeleri
Riskli Kimyasallar Dünyamızın Bir Parçasıdır
Ve işte karşınızda – insanoğlunun bildiği en zehirli, uçucu, aşındırıcı, patlayıcı ve her yönüyle tehlikeli kimyasallardan 10 tanesi artı 8 onurlu söz ve ikincisi. İşin iyi yanı, muhtemelen bu kimyasalların en tehlikelisinin yüz metre yakınına asla yaklaşamayacağınızdır.Bununla birlikte, insan varoluş şemasında kimyanın hala oldukça genç bir disiplin olduğunu hatırlamak önemlidir. Bilim adamlarının önümüzdeki yıllarda başka hangi korkunç maddeleri keşfedeceğini (veya yaratacağını) bilemiyoruz. Heyecanlı değil mi?