TOKAT MEYDANININ BİYOGRAFİSİ NİTELİĞİNDE
Tokat’ın yetiştirdiği isimlerden olan Dr. Mutlu Özgen’in Tacettin Günaydın, Mevlüt Karaca, İhsan Kalaycıoğlu, Şehri İnci Bahaddin İspirli şehrin gizli kahramanlarının tanıklarıyla hazırladığı, Tokat Meydanının adeta bir biyografisi olan “Şehr-i Meydan Tokat” kitabı okuyucularıyla buluştu.
Kitabı için “Tokat Meydanının biyografisi” ifadesini kullanmanın doğru olacağını belirten Dr. Mutlu Özgen, “Şehr-i Meydan Tokat”ın her dönem Tokat ve Tokatlı için önemini korumayı başarmış meydan semtiyle ilgili; Tacettin Günaydın, Mevlüt Karaca, İhsan Kalaycıoğlu, Şehri İnci Bahaddin İspirli gibi birçoğu hayatını kaybetmiş şehrin gizli kahramanlarının tanıklığında hazırlanmış akademik bir çalışmanın kitaba dönüşen hali olduğunu söyledi. Özgen, kitabının tanıtımı için kaleme aldığı yazıda ise şu ifadeleri kullanıyor
“Şehrin adıdır Meydan. Duada, pazarlıkta, sohbette, hatıratta, kavgada, ölümde,bayramda ibadette, yenilen yemekte, içilen kahvede, tezgâha düşen kirazda, satışa sunulan bağ yaprağında, köylü manifaturasında Tokat’ın değil Meydanın ismi bilinir. Esnafın gözünde Meydan, İstanbul’un Mahmutpaşa’sı, Tahtakale’sidir. Köylü için, şehre atlama noktasıdır. Ev hanımları için avrat pazarıdır, büyük bir kilerdir. Yumurta tüccarıyla, mahlep satıcıları ile, Tokat’ın dışarıya açılan yüzüdür.
Dört taraftan sözlerin, renklerin ve işaretlerin sizi çağırdığı yerdir Meydan. Hatuniye camisinden yükselen ezan sesi, çarşının sesine karışırken, satış için tezgahta yerini almış ürünler Meydan çarşısının doğal dekorunu oluşturur. Mevsimine göre, tezgâha düşen ürünün ismidir Meydan. Köylü pazarı, mezat yeri, buğday hapanı, mal pazarı, sebze-meyve pazarı, odun pazarı ismiyle ticaretin Tokattaki rengidir Meydan. Elinde bohçasıyla gezen Deli Nazmiye’si, Miskincüklü dilencileri, Karasu kenarında mahçup bir o kadar da sebat içinde müşterisini bekleyen hamalları, omuzunda beyaz peşkiri ile çay dağıtırken , “Sulu Sokak taşları oynar omuz başları” türküsüyle esnafa “teftiş olacak hazırlıklı olun” mesajı veren çaycısı, çarşının tebessüm ettirirken çoğu zaman da düşündüren yüzünü temsil eder. Sözlerin, seslerin, çemen ve baharat kokusuna karıştığı meydanda “Çengelde kokmuş etin mi kaldı sanki” diyerek siftah yapmadan günü kapayan dükkan komşusuna teselli de bulunan, Hacizli mala talip olmamak ilkesiyle ticaretin ahlaki yönünü ortaya koyan esnafı ile, Tokat’a yenilikleri taşıyan manifaturacılarıyla, merkep üzerinde et satan seyyar kasaplarıyla, elinde yoğurt bakraçlarıyla meydana ürününü satmaya gelen köylüsüyle, Bayram günlerinde kurulan “gacur gucur” sesiyle çocukları Meydan’a davet eden tahta dönme dolabıyla, ortak yaşama ait önemli dokunun adıdır ŞEHR-İ MEYDAN.”
ŞEHR-İ MEYDAN TOKAT kitabı Tokat’ta Novada AVM Çizgi Kitabevinden, Tokat Zile’de ise ADA KIRTASİYE’den temin edilebiliyor. Tokat dışında yaşayan hemşerilerimiz de kitabı kitapyurdu.com ve D&R İnternet sitesinden temin edebiliyor.
DR. MUTLU ÖZGEN’İN ÖZGEÇMİŞİ
1977 Yılında Ankara’da doğdu. Ailesi Tokatlı olan Özgen, ilk Orta öğrenimini doğduğu şehirde tamamladı. Hacettepe Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü Türk Halk Bilimi Anabilim dalından“Halk bilimi açısından Tokat Latifoğlu Konağı” isimli Lisans teziyle, aynı ana bilim dalından “Tokat Kentinin Ticaret Mekanları, 19. ve 20. Yüzyılda Meydan Semti” konulu Yüksek Lisans teziyle mezun olan Özgen; Yeditepe Üniversitesi Antropoloji Bölümündeki doktora eğitimini, Tokat Zile’de yaşayan “Anşabacılı Beydili Sıraç Türkmenlerinin Halk Kültürü ve Halk Hayatını” konu edinen çalışmasıyla tamamladı. Tokat kenti başta olmak üzere, pek çok Anadolu kentinde halk kültürü üzerine alan araştırmaları yapan Özgen’in Halkbilimi ve Antropoloji başta olmak üzere, Geleneksel Türk Konut Mimarisi ve Osmanlı Kent Yaşamı üzerine ulusal ve uluslararası dergilerde yayınlanmış çalışmaları,sunulmuş tebliğleri bulunmaktadır. Anşabacılı Beydili Sıraç Türkmenlerinin Halk Kültürü ve Halk Hayatını konu edinen, 2017 Türk Dünyası Belgesel Film Festivali Profesyonel kategoride Üçüncülük , 2017 Motif Vakfı Medya Halk Bilim Ödülü ile geçtiğimiz günlerde verilen 2017 Tokat Enleri Gazi Osman Paşa ödülü alan Yönetmenliğini TRT İç Yapımlardan Gülşan Saru’nun yaptığı, 2016 Yapımı “SIRAÇ” Belgeseline danışmanlık yapan Özgen, İngilizce ve Osmanlıca bilmektedir.
