Prof. Dr. Ertuğrul YAMAN
Ankara Tokatlılar Platformu Başkanı
Tokat ve Tokatlı
Tokat, insanlık tarihinin görüp görebileceği kadim ve muhteşem şehirlerden birisidir. Kadimdir; çünkü, birçok devlet ve medeniyete beşiklik yapmıştır. Muhteşemdir; çünkü; bunca zaman geçmesine rağmen, Tokat hâlen doğal güzelliklerini yitirmemiştir. Yol vermez dağları, üzümlü bağları, ihtişamlı ovaları ile bir doğa harikasıdır Tokat. Tokat yaşanası bir şehirdir, anlatmakla anlaşılmaz. Gitmek, görmek ve yaşamak gerek!..
Bu muhteşem şehirde dünyaya gelmiş olmak benim için bir baht. Zira, bunca güzelliği yanında; ılımlı, mert, vatansever ve çalışkan insanlarıyla müstesna bir yere sahiptir Tokat. Kendi hâlindedir Tokat insanı. Yunus tabiatlıdır özünde. Derdi helal rızıktan başka bir şey değildir. Söz konusu; vatan, millet, bayrak oldu mu arslan kesilir Tokatlı. İşte o vakit Yavuz tabiatı çıkar ortaya: Kan döker, can verir. Can verir de toprak vermez. Nam salar cihana!Hak yemez, haram yemez! Aç kalsa da açım demez! Razıdır kaderine; lâkin, geçit vermez esaretine vesselam!
Toptan İlerleme
Kalkınma; daha ziyade yer altı, yer üstü maddi yatırımları ifade eder. Gelişim ise, insan kaynağının yükseltilmesiyle ilgilidir. Kalkınma ve gelişme birlikte yürütülürse, gerçek bir ilerlemeden söz edilebilir. Güzel Tokatımızın il merkezi, ilçe, belde ve köyleriyle birlikte ilerlemesi için ne yapılabilir sorusu bu yazımızın ana düşüncesidir. Bir ilin ilerlemesi, her şeyden önce insan kaynağına bağlıdır. İldeki tüm yönetici ve sorumluların ortak aklı kullanmaları, çağdaş yönetişim tarzını benimsemeleri ve ilin potansiyeline bütüncül bakmaları son derece önemlidir. Yani; ilin kalkınma ve gelişiminin topyekûn bir bakış açısıyla ele alınması zarurettir. Ancak; böylesi bir bakış açısıyla ilerleme sağlanabilir.
Tokat’ın il sathında bütüncül olarak ilerleyebilmesi için, öncelikle aşağıdaki anlayış ve uygulamaların temel ilke olarak benimsenmesi gerekir.
Tokatlılık Ruhu ve Gönül Birliği
Kalkınma, gelişme ve ilerlemenin işaret fişeği ruh ve gönül birliğinden geçer. Bir yerde bu birliktelik sağlanmışsa, orada huzur, sükûn ve refah çoğalır. O bakımdan Tokat’ın ilerlemesi, her şeyden önce, Tokatlıların ruh ve gönül birliğini sağlamasıyla mümkün olabilir. Hep beraber gönül gönüle verelim; verelim ki duygular birbirine yaklaşsın.İlimiz, ilçemiz, beldemiz ve köylerimiz aynı yola baş koymalı. Hesaplar, küçük değil, büyük olmalı! İşte o zaman ilerlemenin bütün yolları bize gül bahçesi misali açılacaktır…
Ortak Akıl Kolektif Ruh
Her insanın aklı kendince güzel ve değerlidir. Ancak; ortak akıl, herkesin aklından daha değerlidir. İlerlemenin ikinci yolu,Tokat’ın il bütünlüğü içinde, ortak aklın ve kolektif ruhun oluşturulmasına bağlıdır. Bu maksada hizmet etmek üzere; mülki amirler, kamu ve yerel yönetici konumunda olanlar, devlet düzeyinde bir araya getirilerek siyasilerin de katkılarıyla ortak bir bakış açısı ve eşgüdüm sağlanmalıdır.
Tokat Master Planı
Oluşturulan ortak akıl ve kolektif ruh bağlamında, Tokat’ın il düzeyinde bütüncül bir master planının çıkartılması gerekir. İl merkezi başta olmak üzere, her bir idari birimin potansiyelleri, birbirleriyle iş birliği imkânları araştırılmalı, ortak yatırımlara ve dayanışmaya özel bir önem atfedilmelidir. Kalkınma, gelişme ve ilerleme, bu master plan çerçevesinde yakın ve uzak hedefler belirlenerek sürdürülmelidir.
Bir şehrin ilerlemesi için, topyekûn bütün ilin her bucağını dikkate alarak planlama yapmak gerekir. Şehir Planlaması; kırk kere ölçüp bir kere biçmeyi gerektiren, gelecek yüz yılı biçimlendiren, çoluk çocuğumuza miras bırakacağımız ve birçok paydaşın görüşünü ihtiva eden çok önemli bir hadisedir. İcraattan önce bu planlamaya zaman ve kaynak ayırmak, en akıllıca iştir. Master planın sağlıklı uygulanabilmesi için; mutabakat ve yönetişim anlayışı esas olmalı, taraflar ayda bir düzenli olarak toplanmalıdır.
Ulaşım ve Bağlantı
Kalkınma, gelişme ve ilerlemesinde belki de en zayıf halka ulaşım ve bağlantı konusudur. Bu bakımından Tokat’ın birtakım zayıf yönleri de vardır. Bu zayıf yönlerin başında, merkezlere ulaşım ve bağlantı açısından Tokat’ın kör noktada yer alması gelmektedir. Bu sorunu gidermek üzere, öncelikle Tokat-Sungurlu-Alaca-Zile-Pazar- Tokat yolunun işlevsel hâle getirilmesi gerekir. Yine, Ordu’dan başlayıp Akdeniz’e inen otoyolun bir biçimde Tokat’la bağlantılı hâle getirilmesi gerekir. Aynı şekilde, diğer yolların da işlevi artırılmalıdır. Tokat’ta hızlı tren konusunda, tren kaçırılmakla birlikte var olan fırsatlar en iyi şekilde değerlendirilmelidir.
Ulaşım ve bağlantı açısından Tokat’ta önemli sorunlardan birisi de il içinde ilçe bağlantı yollarının zayıf olmasıdır. Acilen; Tokat-Pazar-Zile, Tokat-Erbaa (mümkünse Topçam üzerinden), Tokat-Artova-Yeşilyurt-Sulusaray, Tokat-Niksar-Başçiftlik-Reşadiye, Tokat-Almus yolları en güzel şekilde yapılmalıdır. Kısacası; ilçelerin Tokat merkezle bağlantıları kolay, hızlı ve cazibeli olmak zorundadır. Bir başka husus da belde ve ilçelerin il ve ilçe merkezleriyle ulaşımının da uygun şekle dönüştürülmesidir.
Ayrıca, bendenizin en az yirmi yıllık bir hayalim var: Tokat-Pazar-Turhal arasında, Kazova boyunca Yeşilırmak’ın dümdüz ıslah edilerek nehrin iki tarafından iki yönlü yolların açılması ve bu yolların arkalarına sadece ikişer sıra villa izni verilerek Tokat-Turhal arasında bir gerdanlığın inşası Tokat için mükemmel bir yenilik, yapılaşma ve muhteşem bir görsellik ve güzellik olacaktır!..
Eski Tokat Yeni Tokat
Tokat il merkezinin kalkınma, gelişme ve ilerleme süreci, her geçen gün olumlu yönde seyretmektedir. Tokat Belediyesi ve diğer ilgili kurumlar ciddi çalışmalar yürütmektedir. Bu bağlamda; Tokat-Turhal Demiryolu, Tokat Havaalanı, Kanal Tokat Projesi, Meydan Çarşısı Projesi, Yeşil Çöp Alanı Projesi, Behzat Deresi, Yeşilırmak ve Geksi Deresi Islahları, Spor Komleksleri vb. çok seçkin ve kalıcı çalışmalardır. Bu çalışmaların baş kahramanı; Tokat’ın başarılı, genç ve dinamik Belediye Başkanı Av. Eyüp EROĞLU ve ekibinin büyük gayretler içinde olduğu gözlenmektedir. Bunlar yanında Tokat Belediyesi’nin diğer ilçelerle ortak projelere girmesi, toptan ilerlemesi için çok çok önemlidir.
Tokat’ın en önemli sorunu kentsel alan darlığıdır. İki dağın arasında yılların birikimiyle sorunları katmerleşen Tokat’ı bir çırpıda rahatlatmak zordur. Bu açıdan bizim önerimiz; Yeşilırmak ortada kalmak üzere güneyde kalan eski Tokat, özgün ve tarihi yapısıyla korunmalı; Hükümet Konağı, Belediye Binası gibi merkezi yapılar Yeşilırmak yakınlarına taşınmalıdır. Böylelikle, trafik sorunu da çözülmüş olacaktır.
Eski Tokat, tarihi bir mekân olarak korunurken öte yandan Topçam eteklerine yeni ve modern bir Tokat planlamasının yapılması en akılcı yol görünmektedir. Nitekim, dünyadaki önemli tarihi şehirlerde; bir eski şehir, bir de yeni bir şehir vardır.
Bu arada Tokat’ın ticari açıdan ilerlemesi için önümüze yeni bir fırsat daha çıkmıştır: TSO başkanlığına yeni seçilen ve Tokat’ta yeni ve yüksek bir motivasyon oluşturan, kişilikli duruşu, ilke ve ülküleriyle tanınan Dr. Ali ÇELİK ve ekibinin de sadece ticarette değil, birçok alanda Tokat’a büyük katkılar sağlayacağına inancım tamdır. Unutmamak gerekir ki kalkınma yerelden başlar; merkezden desteklenir…
Sonuç ve Değerlendirme
Sonuç olarak Tokat’ın toptan ilerlemesi gönlümüz, aklımızı ve gücümüzü birleştirmekten geçiyor. Biz de bu hususta Ankara’daki Tokatlı STK’lar olarak her yönüyle desteğe hazırız. Çünkü;Tokat bizim için sadece doğduğumuz şehir değil; o bir sevda hem de kara sevda. Bedenimiz gurbette olsa da aklımız ve gönlümüz her daim Tokat’ta. Her zaman da öyle olacak. Allah bilir ama arzumuz odur ki bedenimiz de yine Tokat’ta toprak olacak!..